Instytut Literaturoznawstwa Historia językoznawstwa na UKSW
Językoznawstwo było obecne na WNH od początku istnienia Wydziału (link). W 1999 roku w strukturze WNH utworzone zostały dwie katedry językoznawcze: Katedra Historii Języka Polskiego kierowana przez prof. Ewę Wolnicz-Pawłowską oraz Katedra Współczesnego Języka Polskiego, w której funkcję kierownika pełnił prof. Jerzy Duma. Obie katedry weszły później w skład powołanego w 2005 roku Instytutu Filologii Polskiej i istniały w nim aż do przekształcenia struktury Wydziału jesienią 2019 roku. W 2008 roku kierownictwo Katedry Współczesnego Języka Polskiego objęła prof. Ewa Dzięgiel, a następnie Anna Kozłowska; po odejściu prof. Wolnicz-Pawłowskiej Katedrą Historii Języka Polskiego kierował Tomasz Korpysz.
W wymienionych katedrach poza ich kierownikami oraz osobami, które do dziś tworzą bielańskie środowisko lingwistyczne (link), w przeszłości zatrudnieni byli rówież następujący pracownicy: w Katedrze Współczesnego Języka Polskiego – prof. Elżbieta Janus, prof. Andrzej Markowski, prof. Anna Zielińska, dr Izabela Duraj-Nowosielska, dr Barbara Kaniuka i mgr Marta Rogalska; w Katedrze Historii Języka Polskiego – dr Iwona Kosek oraz dr Ewa Masłowska.
Jesienią 2015 roku w Instytucie Filologii Polskiej powstał jeszcze Zakład Badań nad Językiem Autorów, którego kierownikiem została Anna Kozłowska.
Lingwistyczne badania prowadzili także pracownicy zatrudnieni w innych jednostkach WNH: prof. Piotr Muldner-Nieckowski (Zakład Edytorstwa i Krytyki Tekstu) oraz dr Małgorzata Furgała (Katedra Metodyki Nauczania Literatury i Języka Polskiego).
Językoznawczy profil ma też powołana w 2008 roku Szkoła Języka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców, która w kilka lat później (w 2013 roku) została przekształcona w Zakład Szkoła Języka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców przy Katedrze Współczesnego Języka Polskiego. Kierownikiem Szkoły była początkowo prof. Dzięgiel, a następnie dr Agata Roćko. W 2017 roku funkcję tę objęła Karolina Zioło-Pużuk.
W związku z powstaniem filologii klasycznej (w 2010 roku) oraz filologii włoskiej (w 2015) na WNH zatrudnieni zostali specjaliści z zakresu językoznawstwa latynistycznego i italianistycznego. Działali oni w różnych katedrach drugiego istniejącego wówczas na WNH instytutu, czyli Instytutu Filologii Klasycznej i Kulturoznawstwa, zwłaszcza w ramach Katedry Mediewistyki i Neolatynistyki oraz Katedry Języka i Kultury Włoch.
Dorobek bielańskiej lingwistyki z pierwszych 20 lat funkcjonowania Wydziału, czyli sprzed 1 października 2019 roku, znajduje się na stronach WNH (link).
1 października 2019 w związku z restrukturyzacją Uczelni i dostosowaniem jej do wymogów nowej ustawy o szkolnictwie wyższym na Uniwersytecie zaczęły funkcjonować instytuty jednodyscyplinowe – wśród nich Instytut Językoznawstwa UKSW. Pierwszym dyrektorem IJ została mianowana Anna Kozłowska, a wicedyrektorem – Tomasz Korpysz.
Instytut Językoznawstwa tworzą następujące katedry:
- Katedra Językoznawstwa Historycznego
- Katedra Językoznawstwa Współczesnego i Ogólnego wraz z Zakładem Językoznawstwa Normatywnego
- Katedra Badań nad Językiem Autorów
W Wydziale Nauk Humanistycznych powstało również Centrum Badań Nad Dydaktyką Języka i Literatury – jednostka, której celem jest rozwijanie i badawcze wspieranie prowadzonej na Wydziale działalności dydaktycznej. Szkoła Języka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców stała się jednym z zakładów wchodzących w skład Centrum, którym kieruje Karolina Zioło-Pużuk.
Główne kierunki badań
- semantyka leksykalna
- tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny
- leksykografia
- gramatyka historyczna języka polskiego i łacińskiego
- onomastyka ze szczególnym uwzględnieniem antroponimii
- kultura języka i stylistyka
- etyka słowa
- różne aspekty języka autorów
- semantyka tekstu artystycznego
- komizm historyczny
- gwara warszawska
- język mediów i komunikacja społeczna
- analiza dyskursu
- nauczanie języka polskiego jako obcego
- nauczanie języka włoskiego i łacińskiego
- kontakty międzyjęzykowe w ujęciu synchronicznym i diachronicznym
- wybrane zagadnienia językoznawstwa konfrontatywnego
- językowe aspekty komunikacji międzykulturowej
- metodologia badań nad językiem
- teoria idiolektu
- historia językoznawstwa
- lingwistyczne zastosowania narzędzi informatycznych