Instytut Literaturoznawstwa

Martianus Capella De nuptiis Philologiae e Mercurii
NPRH 0212/NPRH9/h22/88/2021
Kierownik projektu: dr hab. Joanna Komorowska, prof. ucz.
Wartość całkowita projektu: 188 300 zł
Okres realizacji: 2021-2024

Bracia Mniszech a Description des montagnes et des vallées qui font partie de la Principauté de Neuchatel et Valangin. Od rękopisu (1764) przez wersje francuskie po poszerzoną edycję niemiecką. Geneza i historia tekstu oraz polski przekład całości
NPRH 0192/NPRH8/H22/87/2019

Kierownik projektu: dr hab. Jan Zieliński
Wartość całkowita projektu: 420 355 zł
Okres realizacji: 2020-2025
Opis projektu: Celem projektu jest przyswojenie kulturze polskiej i przywrócenie pierwotnego polskiego autorstwa osiemnastowiecznemu tekstowi, opisującemu kolebkę zegarmistrzostwa w kantonie Neuchâtel, książce do dziś wznawianej i tłumaczonej ze względu na jej walory literackie i wartość źródłową. Zamierzenie obejmuje pierwszą publikację w języku oryginału (francuskim) i w przekładzie polskim rękopisu, sporządzonego przez braci Józefa i Michała Mniszchów w roku 1764 bezpośrednio po podróży, odbytej w górskich rejonach kantonu Neuchâtel, wraz z przekładem niedrukowanych relacji obu autorów z innych podróży po Szwajcarii, odbytych w tym samym roku, a także pierwszą publikację polskiego przekładu francuskojęzycznej książki Description des montagnes et des vallées qui font partie de la Principauté de Neuchatel et Valangin, jaka ukazuje się w Szwajcarii pod nazwiskiem innego uczestnika tej podróży, Frédérica-Samuela Ostervalda. Podstawą przekładu będzie w pierwszym rzędzie ten tekst, wedle edycji z roku 1986 (porównanej z pierwodrukiem z roku 1766), rozszerzony o przekład z języka niemieckiego partii dodanych w znacznie obszerniejszym wydaniu berlińskim z roku 1783 (Beschreibung des Fürstenthums Welsch-Neuenburg und Vallengin), które ukazało się w serii opisów topograficznych i opisów podróży, wydawanej przez szwajcarskiego polihistora Johanna Bernoulliego, opatrzone jego przedmową. Zarówno edycja rękopisów jak i oba przekłady opatrzone będą rozbudowanym aparatem krytycznym oraz poprzedzone studium, zawierającym fascynującą historię tego tekstu i jego oddziaływania.

Polsko-rosyjskie związki literackie w kręgu paryskiej „Kultury”
NPRH 0150/NPRH6/11H/85/2018

Kierownik projektu: prof. dr hab. Piotr Mitzner
Wartość całkowita projektu: 1 008 481 zł
Okres realizacji: 2018-2022
Opis projektu: Jest to kontynuacja projektu „W poszukiwaniu misji emigracji. Polsko-rosyjskie kontakty literackie 1919-1989” (realizowany w latach 2013-2017 z grantu NPRH), który skupiony był na dokumentowaniu i opisie dwóch obszarów: rosyjskiej emigracji w Polsce międzywojennej i emigracji polskiej na Zachodzie po II wojnie światowej. Kluczowe zagadnienie dotyczyło poszukiwania sensu i celu wychodźstwa. Efekty pracy badaczy z UKSW spotkały się z dużym zainteresowaniem, z jednej strony badaczy rosyjskiej diaspory pracujących w ośrodkach naukowych Stanów Zjednoczonych, Włoch, Austrii i Rosji, a z drugiej – polskiego czytelnika. Rzadko się zdarza, by książka naukowa (a tak było z warszawskim „Domkiem w Kołomnie”) uhonorowana została nagrodą Warszawskiej Premiery Literackiej. Kolejną, „Warszawski krąg Dymitra Fiłosofowa” nominowano do Nagrody UMCS im. J. Giedroycia, a „Wiersze zebrane” Zuzanny Ginczanki ukazały się w dwóch wydaniach.
Wymienione prace pozwoliły wytyczyć dalsze kierunki badań i publikacji materiałów źródłowych. Tym razem akcent zostanie przesunięty na cel nadrzędny, który stawiali sobie polscy i rosyjscy pisarze, uczeni, redaktorzy – cel, którym było właśnie przełamywanie obcości w relacjach polsko-rosyjskich, przede wszystkim poprzez teksty literackie i teksty o literaturze.
Obecnie najważniejszy w badaniach będzie krąg „Kultury” Jerzego Giedroycia, w którym znajdują jego autorzy i korespondenci zajmujący się kwestiami rosyjskimi, przede wszystkim literackimi. Są to: Józef Czapski, Jerzy Stempowski, Józef Łobodowski, Michał Heller, Natalia Gorbaniewska, Wiktor Woroszylski. Ten ostatni był współpracownikiem, któremu Giedroyc zlecał artykuły na wyjątkowo trudne kwestie, liczył się z jego zdaniem na tematy rosyjskie. Z drugiej strony to właśnie kontakty Woroszylskiego z Giedroyciem, Stempowskim i Hellerem wzbogacały jego wizję literatury rosyjskiej. Podejmowana tematyka zapewne zasługuje na wielką syntezę. Gdyby jednak ktoś podjął się obecnie takiego zadania, byłoby to przedwczesne. Przed naukowcami z UKSW przede wszystkim ogrom rozproszonych źródeł, które niekiedy radykalnie zmieniają wstępny obraz takiego zagadnienia, jak relacje intelektualne polsko-rosyjskie, o których, zdawać by się mogło, każdy ma coś do powiedzenia. Przedmiotem badań będzie „wysłuchanie” źródeł i przekazanie ich głosu uczonym i szerszej czytającej publiczności. Nie tylko zresztą polskiej. Rzecz w tym, że część źródeł powinna zostać opublikowana w oryginale rosyjskim (lub w wersji dwujęzycznej), by móc wpływać także na przełamywanie obcości w obecnej sytuacji. W tym obszarze kierownik projektu ma pewne doświadczenie, ponieważ od wielu lat współpracuje z rosyjskimi środowiskami naukowymi, archiwami i wydawcami.

Przekład z języka angielskiego i wydanie w języku polskim II i III tomu pracy Q. Skinnera, „Visions of Politics” Cambridge UP 2002
NPRH ODW-0386/NPRH5/H22/84/2018

Kierownik projektu: prof. dr hab. Krzysztof Koehler
Wartość całkowita projektu: 121 843 zł
Okres realizacji: 2018-2021

„Dzieła zebrane” Rajmunda Korsaka. Co kryją zapomniane rękopisy?
NCN MINIATURA DEC-2021/05/X/HS2/00786

Kierownik projektu: dr Magdalena Partyka
Wartość całkowita projektu: 53 447 zł
Okres realizacji: 2021-2022
Opis projektu: W ramach grantu planowane są kwerendy biblioteczne i praca nad rękopisem Dzieł zebranych Rajmunda Korsaka (1768-1817) oraz jego innych utworów, publikowanych w prasie i drukach ulotnych. Autor był cenionym poetą epoki stanisławowskiej. Przyjaźnił się i dzielił wierszami z Jakubem Jasińskim. Uznanie dla jego twórczości wyrazili m.in.: król Stanisław August, Wincenty Krasiński, Adam Wawrzyniec Rzewuski, Stanisław Trembecki, Józef Korzeniowski. Dzieła zebrane przekazał autor swojemu spadkobiercy. Ten uporządkował je, opatrzył przedmową, jednak nigdy nie wydał. Manuskrypt kupił potem Wiktor Baworowski i zamierzał opublikować wiersze. Edycja znów nie powstała. Dzisiaj Korsak jest postacią mało znaną wśród historyków literatury. Praca nad manuskryptami pozwoli na waloryzację jego poezji, a w konsekwencji określenie miejsca Korsaka w panoramie poetów oświecenia.

Socjoteoretyczne aspekty Listu Judy
NCN MINIATURA 2017/01/X/HS1/01964

Kierownik projektu: dr hab. Dorota Muszytowska, prof. ucz.
Wartość całkowita projektu: 22 693 zł
Okres realizacji: 2018-2019
Opis projektu: Projekt ma na celu zgromadzenie niezbędnej literatury oraz przebadanie tekstu Listu Jakuba z wykorzystaniem dwóch kroków metodologicznych socjoretoryki: intertekstury oraz tekstury społecznej i kulturowej. Badanie intertekstury, polegać będzie na analizowaniu możliwych interakcji języka skodyfikowanego w tekście z tym co zewnętrzne: innymi tekstami, wydarzeniami historycznymi, przyjmowanymi wartościami, obyczajami itp. Badanie tekstury społecznej i kulturowej ma na celu wyłonienie kategorii powszechnej (jak honor i wstyd) oraz specyficznej topiki społecznej (jak społeczne spektrum reguł grup religijnych) i rozróżnienie pomiędzy nimi, co pozwala na odtworzenie zakodowanej w tekście religijnej odpowiedzi na „świat”.

Plutarch and Contemporaries: Sharing the Roman Empire. 12 th Congress of International Plutarchy Society
DUN MNISW 743/P-DUN/2019

Kierownik projektu: dr hab. Katarzyna Jażdżewska
Wartość całkowita projektu: 53 447 zł
Okres realizacji: 2019-2021

Przetłumaczenie na język angielski monografii „Alkinous i średni platonizm. Pragnienie wejrzenia poza to, co widzialne”
DUN MNISW 601/P-DUN/2019

Kierownik projektu: prof. dr hab. Kazimierz Pawłowski
Wartość całkowita projektu: 41 800 zł
Okres realizacji: 2019-2020

Listy Zbigniewa Herberta i Karla Dedeciusa jako generator innowacyjnych działań na rzecz popularyzacji języka i literatury polskiej w obszarze niemieckojęzycznym
NAWA BJP/PJP/2021/1/00012/U

Kierownik projektu: prof. dr hab. Wojciech Kudyba
Wartość całkowita projektu: 99 999 zł
Okres realizacji: 2022

Edycja krytyczna powieści „Leszek Biały” M.D. Krajewskiego
SKN/SP/496673/2021
Kierownik projektu: dr Magdalena Bober-Jankowska
Wartość całkowita projektu: 38 800 zł
Okres realizacji: 2022